
Ccfawat am tara ma ur tt-nesway ad teqqar” i yecna umedyaz.
Ihi tira d tala yettaken aman i tara n ccfawa i wakken ad tegmu. Aya d ayen nwala di tmettiyin ibedden ɣef yidelsan-nsent, tutlayin-nsen d umezruy-nsent, yettqadaren imyura-nsent, anida yal adlis iḥrez amur si ccfawa, awal yeqqel i bab-is d ayla. Yal tira d tirmit, d rredma n tudert i tutlayt. D tudert s unamek-ines ubriz, alqayan, ahrawan. Yal asekkil, yella d aẓru amenzu i wawal, yesrus umyaru ɣef lkaɣeḍ, yettfukti, yettnerni am akken yettfukti uɛeqqa n yirden di teɣzut yerẓa lmaɛun i tikkelt tamezwarut.
Yal tira tettak anzi ɣer tiɣwist-nni tamenzut s i d-ikeččem wemdan ɣer tudert. Yal awal d taẓunẓut, d aẓar i wejgagal n wesnulfu. Akka i d-yekcem Murad Irnaten s annar n tira di tewsit-agi n “tullisin”. Send aya, nessen-it d aneɣmas, d ameskar n imagraden deg waɣmis Tamurt.info. Ihi, Ɣas akken d tikelt tamezwarut ara d-yessufeɣ, ad ḥṣun imeɣriyen belli ur yelli ara d abujad di tira.
Deg wammud-a, amyaru di yal tikelt ittaf-d iman-is ilaq ad yefren: Gar targit d tilawt. Ɣas yefren targit, d tin yessufuɣen ɣer tilawt. Gar tmettant d tudert yezga yefren aseklu n tudert war akukru.
Tudert werǧin ad as-tili i wemyaru d acengu. Imru-ines yezga yessassen-it di tament i wakken ad yeglu s ddwa ḥellu.
Amyaru yezga yefren ad yessider tameslayt i d-izegren leqrun n ẓmik d maḥyaf, yedda am wid akk i t-yezwaren ɣer tira di “Lǧerra n wawal” yeddren.
Deg wammud-a, sin leṣnaf n tullisin i yellan:
Tid i d-yesnulfa wemyaru s timad-is am “Nnif Aderɣal”, “Teǧǧa-k tikli ay aḍar”, “Iles agugam”. Ladɣa “Di Lǧerra-k ay awal…” I deg yerra tajmilt i umeskar n Tira n Teqbaylit Lmulud At Mɛemmer, s-yellan d tagnit ad d-yessenṭeq s teqbaylit udmawen n wungalen-is.
Ṣṣenf wis-sin d tid i d-yerra si tutlayt tafrensist ɣer tagi nneɣ: Snat n wemyaru arumi Guy de Maupassant: “Nnaqus” d “At Yir Meksa”.Tayeḍ d tin yura s tefransist wemyaru aqbayli Tariq Yasin: “Tirza n at laxert”
Sin n leṣṣnaf i yettwarun, ṣṣenf amenzu d ayen yellan di tilawt, d ayen ddren yemdanen, wid i deg yettazzal yidim. Ma d ṣṣenf wis-sin d ayen i d-yesnulfa s tfulki-ines. D acu kan ilaq ayen yeḍran di tilawt ad aɣ-d-iban amzun yennulfa-d, ma d ayen yellan d asnulfu ad aɣ-yili am akken ddren-t medden. D wagi i d iswi n tira.
Acku, ɣas neẓra, asugen d agellid ɣef tilawt, maca ur ilaq ara ad nettu belli asugen si tilawt i d-yefruri, seg-s i d-yuɣ aẓar, am akken i yezmer ad d-yejnu tilawt.
Di tullisin-a i aɣ-d-yugem Murad Irnaten si tala n teqbaylit-is, nessaram ur tettɣar ara, udmawen ulin isawnen, ṣṣubben ikesran, cerhen, nnuɣnan, run, ḍṣan, urgan akken llan yemdanen di tmetti taqbaylit. Meqqrit tirga-nsen akken meqqrit tirga d lebɣi n Murad Irnaten. Yal tullist d tanagit ɣef kra n tallit, yal tullist d timlilit akked uẓar n teqbaylit, d tamsirt si temsirin n tudert, d tudert n tutlayt taqbaylit.
Qqaren wat Zik-nneɣ: "Timucuha tiwedella deg-sent i nella!" Yyaw ula d nekkni ad t-id-nini akken-nniḍen: Ad nzedɣet tirga i wakken ad d-nesnulfut tilawt yelhan i deg ara yeddari yimal n teqbaylit.
Ilaq ad iẓer imeɣri daɣen; belli Murad Irnaten yewwi-d iman-is deg “wesmuḥyet”*, nezmer ad t-nernu ɣer wid i d-yeffɣen si tecbaylit n Muḥya.
Imi abrid n Muḥya d win ara yeččaren, yellez wul!
Djidji Nait